Korekta prac – Apolityczny, nowo powstały, quasi-naukowy – co z tymi przedrostkami? Poznaj zasady!
Korekta prac – Apolityczny, nowo powstały, quasi-naukowy – co z tymi przedrostkami? Poznaj zasady! Zasada pisowni wyrazów z przedrostkami rozpoczyna się bardzo optymistycznie: wszystkie przedrostki – rodzime i obce – z wyrazami pospolitymi piszemy łącznie. Stąd poprawnymi formami są np. ateizm, antynikotynowy, mikroprzedsiębiorstwo, postkomunistyczny czy pseudointelektualny. Podczas korekty prac dyplomowych stwierdzam, że wiele osób właśnie na tym etapie kończy jej czytanie. Niestety, w przypadku języka polskiego nic nie może być aż tak proste.
Razem, a jednak osobno – zasady pisowni wyrażeń z przedrostkami
- Pisownia przedrostków z łącznikiem
– Łącznik stosujemy w przypadku wyrazów będących nazwą własną i zapisywanych dużą literą, np. micro-SD, anty-Europejczyk.
– Przedrostek „niby” oddzielamy od pozostałej części wyrażenia łącznikiem: niby-darmowy, niby-przychylnie. Wyjątkiem od tej reguły bywają nazwy zaczerpnięte ze świata przyrody, jak np. nibynóżki.
– Przedrostek „quasi” – użyty w znaczeniu osób, rzeczy lub zjawisk, które są czymś tylko z pozoru lub wcale – również zapisujemy z łącznikiem, np.: quasi-postępowy, quasi-opiekun.
- Przedrostki, które piszemy oddzielnie
Nowo otwarty, wysoko oprocentowany, czysto naukowy – zastanawiasz się, kiedy przedrostki zapisujemy osobno? Dzieje się tak w przypadku, gdy pierwszy człon wyrażenia jest przysłówkiem, a kolejny imiesłowem odmiennym lub przymiotnikiem określanym przez użyty przysłówek. Innymi przykładami takich zestawień są: blisko spokrewniony, świeżo malowany lub wysoko kwalifikowany.
Istnieją również wyrażenia, które w pracy dyplomowej możemy zapisać łącznie lub rozdzielnie i nie będzie ona wymagała poprawy, jak np. lekko strawny (lub lekkostrawny). Pisownia łączna i oddzielna może zależeć także od znaczenia wyrażenia, np. wszystkowiedzący – człowiek, który ma bogaty zasób wiedzy lub wszystko wiedzący – z konkretnej dziedziny.
W trakcie poprawy prac dyplomowych zauważam także, że problemem są zestawienia przymiotników złożonych z dwóch członów nierównorzędnych znaczeniowo, np. ciemnoniebieski lub jasnoszary. W takich zestawieniach główne znaczenie ma człon drugi, a zatem w wymienionych przykładach mówimy o kolorze niebieskim w ciemnym odcieniu lub jasnym szarym kolorze, i zapisujemy je łącznie.