Akcent wyrazowy – poprawa i korekta prac
Akcent wyrazowy – poprawa i korekta prac. Niepoprawny akcent wyrazowy to nie tylko zmora osób uczących się języka angielskiego, ale także kłopot podczas posługiwania się naszym rodzimym językiem. W trakcie korekty prac dyplomowych nie spotykam się z tym problemem w ramach pracy zawodowej, ale uważam, że każda osoba z wyższym wykształceniem powinna dokładać wszelkich starań, by posługiwać się poprawną polszczyzną nie tylko w piśmie, ale także w mowie.Zgodnie z regułą akcent w języku polskim pada na przedostatnią sylabę, ale nie zawsze. Spójrzmy na przykład na czasowniki w pierwszej i drugiej osobie liczby mnogiej, użyte w czasie przeszłym. Silniej należy wymówić w nich nie drugą, a trzecią sylabę, licząc od końca:
- wró-ci-liś-my,
- po-je-cha-liś-my,
- zda-wa-liś-cie.
Akcentowanie na trzecią sylabę od końca występuje także w innych przypadkach:
1) wśród czasowników użytych w pierwszej, drugiej lub trzeciej osobie liczby pojedynczej lub w trzeciej osobie liczny mnogiej w trybie przypuszczającym, np. - po-ży-czy-ła-by,
- od-ku-pi-li-by,
- za-gra-ła-bym.
2) w liczebnika złożonych oraz zakończonych na -kroć, jak np. - czte-ryst-ta,
- o-siem-set,
- ty-siąc-kroć.
3) w zapożyczeniach zaczerpniętych z języka łacińskiego i zakończonych na -ika oraz -yka, np.
- gra-ma-ty-ka,
- po-li-ty-ka,
- bo-ta-ni-ka.
Akcent wyrazowy może także przesunąć się na czwartą sylabę od końca, co możemy zaobserwować w pierwszej i drugiej osobie liczby mnogiej wśród czasowników użytych w trybie przypuszczającym, jak np.
- za-śpie-wa-li-byś-my,
- na-pi-sa-li-byś-cie,
- pil-no-wa-li-byś-my.
W języku polskim obserwujemy także wyjątki, wśród których akcent pada na sylabę kończącą wyraz:
- słowa zapożyczone z języka francuskiego, jak np. me-nu, vis-a-vis,
- literowce, m.in. pe-ka-es, pe-ka-o,
- wyrażenia, których częścią są formy arcy-, eks-, wice- połączone z rzeczownikiem jednosylabowym, jak np. wice-mistrz, arcy-mistrz.
Jeśli akcent pada na przedostatnią sylabę, mówimy o akcencie proparoksytonicznym. Akcent oksytoniczny oznacza, że przy użyciu większej siły wymawiamy ostatnią sylabę wyrazu. Akcent typowy dla języka polskiego i kierowany na przedostatnią sylabę wyrazu określa się mianem paroksytonicznego.
Pamiętajcie o regułach i wyjątkach obowiązujących w języku polskim, a korekta prac magisterskich czy licencjackich ograniczy się jedynie do kosmetycznych poprawek.