Cudzysłów a kursywa – korekta prac
Cudzysłów a kursywa – korekta prac. Kursywa i cudzysłów to dwa sposoby na zasygnalizowanie w tekście obcości – czyli przywołanie fragmentu innego tekstu, tytułu albo podkreślenie, że posługujemy się wyrazem pochodzenia obcego. Podczas poprawy Waszych prac magisterskich i licencjackich często jednak spotykam się z błędnym stosowaniem tych zapisów. Dlatego dzisiaj krótka ściąga!
W zapisie drukowanym zarówno cudzysłów, jak i kursywa mogą zostać użyte do wydzielenia słów przytaczanych z innego dzieła, oznaczenia tytułu książki, czasopisma czy filmu, a także oznaczenia, że dany wyraz występuje w specyficznym użyciu. Np.
„Warto być przyzwoitym” – powiedział Władysław Bartoszewski. (cytat)
„Warto być przyzwoitym” to wspomnienia Władysława Bartoszewskiego zebrane przez niemieckiego wydawcę K. Lehmanna. (tytuł)
W tym środowisku „przyzwoitość” była rozumiana bardzo dwuznacznie. (specyficzne użycie wyrazu)
Należy też pamiętać, że w języku polskim poprawny jest wyłącznie cudzysłów apostrofowy, czyli ten występujący w postaci dolnego i górnego znaku: „ ”. Cudzysłów prosty (spotykany często w Internecie jako kalka z języka angielskiego), występujący w formie ” ” jest błędem. Jego stosowanie w pracy magisterskiej lub licencjackiej skutkować będzie koniecznością jej korekty.
W przypadku gdy w tekście cytowanym, ujętym w cudzysłów, występują słowa lub wyrażenia, które mają własny cudzysłów, należy ten ostatni zamienić na cudzysłów drugiego stopnia (ostry) w formie » « lub « », np.
W recenzji czytamy: „»Warto być przyzwoitym« to obowiązkowa lektura współczesnego inteligenta”.
Wszystkie te zasady dotyczą również stosowania kursywy. Jest ona także popularna, kiedy sięgamy w tekście pracy po wyrazy czy wyrażenia pochodzenia obcego, tj. incognito, sensu stricte, liberum veto. Czy prawidłowe jest zapisywanie tych słów pismem pochyłym?
Odpowiedź zależy od tego, czy mamy do czynienia z wyrazem bądź wyrażeniem całkowicie, czy częściowo przyswojonym. W pierwszym przypadku, jeśli wykorzystujemy np. często używane określenia łacińskie, nie wyróżniamy ich kursywą ani cudzysłowem. Są one powszechnie stosowane i od lat obecne w języku polskim, dlatego składamy je pismem prostym. Przykładami mogą być: attaché kulturalny, postscriptum, enfant terrible. Jeśli natomiast mamy do czynienia z wyrazem nieprzyswojonym jeszcze polszczyźnie, zapis kursywą będzie uprawniony, np.
Mecz można będzie oglądać w systemie pay-per-view.
Na koniec przypomnę jeszcze uniwersalna zasadę dotyczącą zapisu tytułów – pamiętajcie, że w pracach naukowych wszystkie tytuły – oprócz gazet i czasopism – zapisujemy kursywą. Można je także umieszczać w cudzysłowie. Tytuły gazet i czasopism zwyczajowo umieszcza się w cudzysłowie. Warto zapamiętać te kilka zasad, aby nie poprawa pracy nie była konieczna.