Korekta prac – przecinek przed „że”. Czy zawsze należy go postawić?
Korekta prac – przecinek przed „że”. Czy zawsze należy go postawić? Podczas korekty prac spotykam się z błędami, które naprawdę potrafią zaskoczyć ich autorów. Najczęściej dotyczy to interpunkcji, której zasad uczymy się w oparciu o konkretne spójniki czy związki wyrazowe. Mało osób ma jednak świadomość, że to nie konkretne wyrażenia, ale całe konstrukcje składniowe decydują o tym, w którym miejscu postawić przecinek.
Jedna z pierwszych zasad interpunkcji, jaką poznajemy w szkole, mówi o tym, że przed spójnikiem „że” zawsze należy postawić przecinek. Z czasem dowiadujemy się jednak, że od tej reguły obowiązują wyjątki.
Dlaczego stawiamy przecinek przed „że”?
Spójnik „że” najczęściej wprowadza nowe zdanie podrzędne, dlatego oddzielamy go przecinkiem, np.
„Okazało się, że wynik testu był ujemny”.
Spójnik „że” może również wskazywać na zastosowanie tzw. wtrącenia. Jedno z wielu zdań składowych, tworzących jedno zdanie złożone, należy oddzielić przecinkiem zarówno na początku, jak i na końcu.
Przykład:
„Powiedział, że dokończy projekt, jeśli uzyska dofinansowanie”.
Kiedy użycie przecinka w pracy dyplomowej wymaga poprawy?
W języku polskim możemy wskazać dwie sytuacje, w których przecinek przed „że” należy pominąć.
- Jeśli spójnik „że” występuje w konstrukcjach współrzędnych, wówczas zgodnie z zasadami interpunkcji nie stosujemy znaku przestankowego. Najczęściej rozpoznamy je po sąsiedztwie takich spójników, jak: „i”, „oraz”, „lub”, „albo”, „ani”.
Przykład:
Miał nadzieję, że korekta pracy dyplomowej nie będzie konieczna i że nie popełnił w niej żadnego błędu.
- Zasadniczo przecinkiem nie oddzielamy konstrukcji wyrazowych takich jak: mimo że, chyba że, zwłaszcza że, dlatego że, jako że, tyle że, tylko że, szczególnie że. Znak interpunkcyjny powinien znajdować się przed całym połączeniem, pełniącym funkcję spójnika podrzędnego.
Przykład:
Rosnące zyski zaskoczyły założycieli firmy, zwłaszcza że prognozy rynkowe były zupełnie odwrotne.
Należy jednak pamiętać, że zastosowanie przecinka zależy także od akcentu zdaniowego. Stąd na przykład konstrukcja „dlatego, że” może okazać się poprawna. Dzieje się tak w przypadku, gdy naszą wypowiedź akcentujemy na słowie „dlatego”, nie na całym wyrażeniu.
Mimo że lubię zajmować się korektą prac, mam nadzieję, że tekst okaże się pomocny i że stawianie przecinka przestanie być kłopotliwe, zwłaszcza że interpunkcja wcale nie jest taka trudna.