Poprawa i korekta pisowni „nie” – razem lub oddzielnie?
Poprawa i korekta pisowni „nie” – razem lub oddzielnie? Zasiadając do napisania własnej pracy dyplomowej – licencjackiej lub magisterskiej – z pewnością nieraz zadasz sobie pytanie o to, z jakimi częściami mowy „nie” piszemy łącznie, a z jakimi oddzielnie. A czego o pisowni „nie” nauczyła mnie korekta prac dyplomowych? Przede wszystkim tego, że wiele osób ma z nią problem. Dlatego przygotowałam dla Was praktyczną ściągę.
Ale od początku.
„Nie” to partykuła, która występuje w zdaniach lub równoważnikach zdań, zmieniając następującą po niej część tekstu na przeciwną. „Nie” wykorzystujemy więc w zaprzeczeniach, mówiąc np.:
Pisownia z „nie”? To nie takie trudne!
Partykułę „nie” piszemy łącznie z:
- rzeczownikami (np. nieprawda, nieszczęście),
- przymiotnikami w stopniu równym (np. niegrzeczny, niespokojny),
imiesłowami przymiotnikowymi czynnymi oraz biernymi (np. niepalący, nieumyty), - przysłówkami, które pochodzą od przymiotników (np. nieładnie, nieciekawie).
Pisownia rozdzielna „nie” występuje natomiast z takimi częściami mowy jak:
- czasowniki (np. nie krzyczał, nie zaśpiewała) oraz wyrażenia o znaczeniu czasownikowym (np. nie trzeba, nie wolno),
- imiesłowy przysłówkowe (np. nic nie widząc, nie dogoniwszy),
- formy nieosobowe zakończone na -no i -to (np. nie skończono),
- przysłówki niepochodzące od przymiotnika (np. nie dziś, nie inaczej),
- przymiotniki oraz przysłówki używane w stopniu wyższym i najwyższym (np. nie najlepiej),
- wyrażenia przyimkowe (np. nie za bardzo),
- liczebniki (np. nie pięć),
Uwaga! O ile poprawnie piszemy „nie pierwszy”, o tyle wyrażenie „niejeden” (w znaczeniu „wielu”) należy zapisać łącznie.
- zaimki (np. nie my, nie wy),
- partykuły „byle” oraz „lada” (np. nie lada wyzwanie).
Mam nadzieję, że ta skondensowana dawka wiedzy na temat pisowni „nie” ułatwi Wam zadanie. Niestety, korekta prac to nie takie łatwe zadanie. Od powyższych reguł stosowane są wyjątki.
Jeśli nie jesteście pewni, jak zapisać dane wyrażenie, zawsze możecie sprawdzić jego pisownię w słowniku lub przesłać skończony tekst na adres: dorotawrona@op.pl. Korekta prac to dla mnie przyjemność!