Jak poprawnie używać łacińskich zwrotów? Jak je poprawić w pracy?
Jak poprawnie używać łacińskich zwrotów? Jak je poprawić w pracy? Istnieją takie łacińskie zwroty i powiedzenia, które funkcjonują w polszczyźnie od lat. Nie znaczy to jednak, że nie sprawiają nam trudności. Podczas korekty prac dyplomowych wiele razy spotykam się z błędnym użyciem łacińskich wyrażeń. A mają one przecież sprawić, by treść pracy magisterskiej lub licencjackiej sprawiała na czytającym pozytywne wrażenie. Aby to jednak było możliwe, łaciny trzeba używać w sposób poprawny. Wówczas poprawa prac nie będzie konieczna!
Zobaczcie najczęstsze błędy, z jakimi się spotykam, zajmując się korektą prac.
- „De facto” – oznacza „w rzeczywistości, faktycznie”, używa się go wówczas, gdy stan faktyczny jakiejś sprawy jest inny niż oficjalnie podawane informacje.
Np. „Według mediów na demonstrację przyszły niewiele ponad tysiąc osób, de facto było ich jednak znacznie więcej”.
Błędne jest nadużywanie tego zwrotu, z czym bardzo często mam do czynienia podczas poprawy prac dyplomowych.
- „Stricte” oraz „sensu stricto” – uwaga, to dwa różne wyrażenia! Oba mają podobne znaczenie: „ściśle, dokładnie”. Błędem jest łączenie tych dwóch form, które owocuje powstaniem wersji „sensu stricte” lub „stricto”, które są niepoprawne. A więc pamiętajcie: albo „stricte”, albo „sensu stricto”!
- „Ex aequo”, czyli „na równi, jednakowo”. Tu najczęściej problemy wynikają z błędnego zapisu tego wyrażenia. Mimo że wymawiamy je [ekzekfo], to zapisujemy w wersji łacińskiej: „ex aequo”. Np. „W biegu dziewcząt na 100 metrów przyznano dwa pierwsze miejsca ex aequo”.
- „Notabene” – „nawiasem mówiąc”. Zdarza Wam się mylić to wyrażenie z „nomen omen”, o którym poniżej. Poprawne użycie to np. „Widziałem kilka jego filmów, notabene całkiem dobrych”. Pamiętajcie o poprawnym zapisie – „notabene” piszemy łącznie.
- „Vice versa” – „na odwrót, z drugiej strony”. Np. „Widać, że Agnieszka bardzo lubi spędzać czas z Piotrkiem. I vice versa”. Nie mylcie tego zwrotu z „vis-á-vis”, czyli „naprzeciwko”.
- „Nomen omen” – dosłownie oznacza „w mieniu wróżba”, a stosujemy go w sytuacjach, gdy nazwisko danej osoby lub nazwa jakiejś rzeczy bezpośrednio nawiązuje do jej cech. Np. „W październiku do naszej grupy dołączył nowy student – nomem omen – Jakub Nowak”.
„Votum separatum”, czyli „zdanie odrębne, inne niż zdanie ogółu”. To pojęcie rodem z nauk prawnych, ale stosowane szeroko np. podczas opisywania stanu wiedzy w jakiejś dziedzinie.